
Yenifoça ya da Yeni Foça, (eski adıyla Nea Phocaea) İzmir'in Foça ilçesinde bir yerleÅŸim yeridir.
Yenifoça, İzmir ÅŸehir merkezinin 80 km. kuzey-kuzeybatısında, Foça ilçe merkezinden 20 km. uzaktadır. Foça ilçe merkezi, karışıklık oluÅŸmasını önlemek için yöresel olarak Eskifoça adıyla anılır.
Yenifoça, bir liman etrafına kurulmuÅŸ küçük bir sahil kasabasıdır. Araka sokakları tarihi Osmanlı ve Rum evleriyle doludur. Son yıllarda kasaba, Özellikle İzmir il merkezinin sakinleri arasında yazlık ev arayanlar arasında çok popüler olmuÅŸ, bu nedenle emlak ajanslığı önemli ölçüde geliÅŸmiÅŸtir.
DoÄŸu yönünden Yenifoça Limanı
Yenifoça, 1275'te Ceneviz Cumhuriyeti'ne Bizans tarafından baÅŸta bir çeyiz olarak bırakılmıştı. Orta ÇaÄŸ'da, yöredeki zengin ÅŸap rezervlerinden dolayı iki Foça'dan en iÅŸleÄŸi olan Yenifoça'nın Cenevizlilere kirası Osmanlı dönemine dek sürmüÅŸtür.12 Mayıs 1649'da, Girit Savaşı'nın zirvesinde liman, Osmanlı ve Venedik donanmalarının birbirinin gücünü sınadığı kısa bir sürtüÅŸmeye sahne olmuÅŸtur.
Haziran 1914'te Türk kuvvetleri Yenifoça'nın Rum sakinlerine saldırılarda bulunarak Foça Katliamı'nı baÅŸltmıştır. Yenifoça'daki katliamda yerli bir Müslüman anne, çeteleri karşısına almayı göze alarak Rum komÅŸusunu savunmayı denemiÅŸtir. Kasabanın esas yerlileri, Rumlara, bölgeye yabancı olan muhacirlere kıyasla daha farklı bakmıştır. Esas yerliler Rumları tutmuÅŸtur. Rumlar, saldırılardan dolayı kasabayı terkedince evleri muhacirlere kalmıştır. Bu Rumlardan bazıları daha sonra, 1919'da, Yunan ordusu bölgeyi iÅŸgal edince evlerine dönmüÅŸtür, muhacirler de Rumlar dönünce kaçmıştır. 1922'de Yunan ordusu yenilince, bir muhacirin anlatımına göre kaçmaya çalışan Rumlar "Eski Foça limanı civarında durdurulmuÅŸ ve hakettikleri cezayı almıştı".
İlçenin çoÄŸu kısmı, özellikle kamp alanları, oteller ve villalar arasından geçen ve etkileyici deniz manzaraları sunan Eskifoça-Yenifoça karayolunun kuzeyleri, bölgedeki flora ve faunanın deÄŸeri nedeniyle koruma altındadır. Bu sebeple ilçeyi tanımanın makul bir yöntemi Eskifoça'dan ya da Yenifoça'dan düzenli olarak kalkan gemi turlarıdır. Koruma tedbirleri nedeniyle ilçenin çoÄŸu bölgesine yeni bina inÅŸaatı yasaktır ve bu sebeple Foça, tarihi evlerden müteÅŸekkil eÅŸsiz dokusunu koruyabilmektedir.
Yenifoça, 29 Åžubat 1972'de belediye statüsü alarak beldeye dönüÅŸtü. 12 Kasım 2012'de TBMM'de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile mahalle oldu.
Yenifoça'da bir aile saÄŸlığı merkezi, 112 acil istasyonu ve Menemen Devlet Hastanesi'nin semt polikliniÄŸi bulunmaktadır.
Kaynak: Vikipedi